مردم در مسجد و حسینیه الزهرا(س) برای یک لحظه چشم در چشم شدن با آیتا... العظمی بهجت سرهایشان بالا بود. یک لبخند، یک سکوت معنادار و یک نگاه بامحبت آیتا... بهجت کافی بود تا برای یک عمر احساس خوشبختی کنند.
مردم به آسانی دریافته بودند که لبخند یعنی تواضع، سکوت یعنی مواظبت در صحبتکردن و نگاه بامحبت هم یعنی باور کنید که باور میشوید...
مسجد و حسینیه الزهرا (س) که در دانش شرقی ۶ محله عنصری مشهد واقع شده، درست در چند قدمی دفتر آیتا... بهجت و روبهروی آن قرار دارد.
همین فاصله کوتاه و دوستی دیرینه حجتالاسلام و المسلمین شیخ حبیب کاظمی، متولی این مسجد و صاحب شبکه المعارف با این مرجع عالیقدر کافی بود تا زمینهساز حضور این عالم ربانی در برنامههایی که مسجد الزهرا (س) در مناسبتهای مذهبی برگزار میکرد، بشود.
برکات این حسینیه فقط به حضور کم نظیر مردم شهر در آن، خلاصه نمیشود؛ برکتها از تفکر مسئولان و کادر اجرایی مسجد برمیآید؛ اینکه یک مسجد و یک مجموعه نباید فقط یک مسجد باشد بلکه باید به فضایی پیشرفته، فرهنگی، زیبا با امکانات کامل برای مردم تبدیل شود.
باید در آن علم تولید شود و کارهای فرهنگی مطابق با روز صورت گیرد. همانطور که مسجد الزهرا (س) با قدمتی فقط دهساله اکنون دارای مؤسسه تخصصی قرآن و حدیث، انتشارات فعال، خیریه و برگزارکننده انواع فعالیتهای فرهنگی است.
در گزارش پیشرو با مسئول بخش فرهنگی این مسجد که مسئول انتشارات و خیریه مجموعه است و معاون پژوهشی مؤسسه تخصصی قرآن و حدیث امام سجاد (ع) همراه شدهایم تا از فعالیتهای گوناگون این مرکز آگاه شویم.
سفیدی سنگهای مرمر حکاکیشده، درهای بلند چوبیرنگ و گنبد کوچک و زیبای این مسجد، کوچه را از خودنمایی هتلآپارتمانها نجات بخشیده و اجازه داده که نور خورشید بدون مزاحمت به کوچه بتابد.
در بخش ورودی آقایان و خانمها روی دیوار تابلویی بزرگ نصب شده که پر از آیات قرآن، احادیث و نکات نغز عرفانی است.
مسئول بخش فرهنگی مسجد در توضیح این تابلو میگوید: نام تابلو شبستان نور است. روی ۷۲۰ برگه این تابلو، احادیث و روایتهای ائمه معصوم (ع) به زبانی ساده آورده شده است.
دلیل نصب آن در راهروی ورودی مسجد، جلوی چشم بودن آن است؛ اینکه مردم دریابند افراد مسجدی باید چه ویژگیهایی داشته باشند و اصلا جایگاهشان چگونه است.
امیر عباسزادهپهلوان اضافه میکند: برگهها در دههای از ماه قمری به بهانه مناسبتهای همان ماه عوض میشوند.
این برگهها به اندازه دو کتاب حجم دارند و حجتالاسلام نخعی از طلبههای درس خارج حوزه آنها را جمعآوری کرده است. تابلو و برگههای چاپی این تابلو را هم در اختیار بیش از ۱۰۰ مسجد گذاشتهایم.
وی در دفتر مسجد درباره چگونگی ساخت مسجد، معماری و بخشهای مختلف آن میگوید: زمین مسجد وقفی است. هزینه ساخت آن را بانویی خیّر که اهل مشهد نیست، داده است، او حتی یکبار هم به اینجا نیامده و نمیخواسته کسی او را بشناسد.
سال ۸۰ مسجد در چهار طبقه با زیربنای یکهزار و ۶۰۰ متر ساخته میشود. در حالی که نمای بیرونی آن شبیه به یک اثر هنری طراحی و اجرا میشود.
اما زیرزمین و هفت اتاق طبقه سوم برای تأمین بخشی از هزینههای مسجد به زائران و کاروانها اجاره داده میشود. در طبقه دوم نیز مؤسسه قرآن و حدیث امام سجاد (ع) قرار گرفته است.
مسئول انتشارات مسجد تصریح میکند: تفکر متولی این مسجد.
حجت الاسلام شیخ حبیب کاظمی این بود که در این جا باید قویترین کارهای فرهنگی انجام شود و بتوانیم در زمینههای مختلف کارایی داشته باشیم. رشد آرامآرام همین تفکر، زمینهساز تأسیس مؤسسه تخصصی قرآن و حدیث امام سجاد (ع)، انتشارات «نورالمعارف»، شبکه المعارف که با موضوع عرفانی و اخلاقی و به زبان عربی است و فعالیتهای فرهنگی دیگر در همین ۱۰ سال شده است.
عباسزادهپهلوان در ادامه صحبتهایش بیان میکند: در عین حال مجالس ما شهری است و روحانیهای مطرح کشور مثل حججاسلام نقویان، شیخحسین انصاریان، فاطمینیا، رفیعی، راشد یزدی و .... حضور دارند. در تمام اعیاد و شبهای جمعه نیز یکی از بهترین مداحان مشهد دعوت میشود.
در این میان، سخنرانیهای مسجد را در کل شهر با نصب بنر به اطلاع مردم میرسانیم. همچنین به بیش از هزار و ۱۰۰ مشترک مسجد، اخبار مراسم را با پیامک اطلاعرسانی میکنیم.
او میافزاید: فیلم همه جلسههایی را که در اینجا برگزار میشود، به شکلهای مختلف آرشیو میکنیم و در اختیار مخاطبان قرار میدهیم. همچنین کتابخانهای کوچک داریم که بدون عضویت به افراد کتاب امانت میدهیم.
همینجا درباره زمان حضور آیتا... بهجت و دلیل حضورشان در مسجد الزهرا (س) میپرسم که مسئول بخش فرهنگی مسجد الزهرا (س) جواب میدهد: آیتا... بهجت، دوست قدیمی حجتالاسلام شیخحبیب کاظمی بود.
وی تمام تابستانها در مشهد تشریف داشت؛ مگر ماه مبارک رمضان. جمعهها صبح از ساعت ۹ تا ۱۱ با حضور این عالم ربانی، جلساتی با سخنرانی سخنرانان و مداحی مداحان اهل بیت برگزار میشد و در عیدها و روزهای وفات و شهادت نیز، همین گونه بود.
آرام و با تواضع در گوشهای مینشستند و در حال و هوای خودشان بودند. جمعیت عظیم مردم هم برای یک لحظه چشمدرچشم شدن و فیضبردن از حضور این عالم عالیقدر در برنامهها شرکت میکردند.
با نزدیکشدن به نماز ظهر، عطری در مسجد میپیچد؛ گویا نمازهای ظهر این مسجد نیز ویژگیهای خاصی دارد.
عباسزادهپهلوان توضیح میدهد: نماز ظهر اینجا هر روز به امامت حجتالاسلام شیخمحمد رضاییتهرانی یکی از منبریهای اصلی شهر مشهد اقامه میشود. در این میان سخنرانی پنجدقیقهای بین دو نماز این روحانی به صورت حرفهای ضبط میشود تا در شبکه ولایت پخش شود.
وی تصریح میکند: با توجه به اینکه مردم محلی از اینجا رفتهاند، بیشتر شرکتکنندگان در نمازهای اینجا بازاریان هستند. مسجد بازار اهمیت خاص خود را دارد.
به همین جهت با این برنامه سخنرانی خواستیم که بدون اینکه وقت زیادی از شرکتکنندگان گرفته شود، به فیض بیشتری برسند. ضمن اینکه در بخش ورودی آقایان یک شیشه عطر گذاشتهایم تا هر که داخل مسجد میشود، از آن استفاده کند.
مسئول انتشارات این مسجد صحبتهایش را با معرفی انتشارات «نور معارف» که همین امسال به ثبت رسیده و خیریه «الزهرا (س)»، ادامه میدهد: تا قبل از گرفتن انتشارات به طور رسمی ۱۲ کتاب عرفانی و اخلاقی را به شیوه ناشرمؤلف چاپ و در کشور توزیع کردهایم.
تا کنون ۱۲کتاب عرفانی و اخلاقی را به شیوه ناشرمؤلف چاپ و در کشور توزیع کردهایم
این کتابها گردآوری مطالبی از ۲۱ نفر از عرفای درجه یک شیعه است. افرادی، چون آیات عظام بهجت، علامه طباطبایی، حاج سیدعبدالکریم کشمیری، حاج شیخ حسنعلی نخودکیاصفهانی، علامه ملا احمد نراقی و ....
او عنوان میکند: با اینکه مطالب کتابها از منابع وزین و مهمی خلاصه شده، کوتاه است و قابل فهم برای مردم. تیترهای جذاب مطالب نیز برای خواندن رغبت ایجاد میکند.
اما شاهبیت این کتابها «جرعه وصال» نام دارد که چکیدهای از اندیشههای آیتا... بهجت است. این کتاب در قطع جیبی، به چاپ بیستم رسیده و آیتا... بهجت قبل از ارتحال آن را دیده است.
عباسزادهپهلوان درباره خیریه الزهرا (س) نیز میگوید: بیش از ۱۷۰ یتیم را تحت پوشش داریم و هر ماه یک بسته مواد غذایی نسبتا خوب به آنها میدهیم.
پایان صحبتهای این مسئول بخش فرهنگی مسجد الزهرا (س) پیشنهاد به متولیان مساجدی است که با وجود داشتن فضای بزرگ و درآمد خوب، طرحی برای اجراکردن ندارند: بسیاری از مساجد کمبود نرمافزار فکری دارند.
وقتی حسینیهای با بودجه کم میتواند انتشارات راه بیندازد و کارهای فرهنگی به روز و قوی اجرا کند، چرا این کار را انجام ندهد. چطور بعضی مساجد حاضرند برای یک شب شام ۶ میلیون تومان هزینه کنند، درحالیکه ما یک انتشارات را با ۱۰ میلیون تومان راه انداختیم و حتی یک دفعه به جای شام، کتاب رایگان به مردم دادیم.
بعد از این گفتگو به طبقه دوم مسجد و مؤسسه تخصصی قرآن و حدیث امام سجاد(ع) میرویم.
مکانی که ۵ هزار و ۸۰۰ جلد کتاب تخصصی «تفسیر و علوم قرآن» و «تفسیر و علوم حدیث» و امکاناتی مجهز در حد یک دانشگاه دارد.
با معاون پژوهشی مؤسسه برای معرفی فعالیتهای این مکان همراه میشویم. حجتالاسلام براتمحمد هدایتی عنوان میکند: این مؤسسه آموزشی و پژوهشی در یک حرکت خودجوش طلاب مدرسه علمیه حضرت بقیها... و با حمایت حجتالاسلام محمدحسین مهدویمهر در سال ۸۲ تأسیس شد و به صورت غیر رسمی شروع به کار کرد.
نام رشته تحصیلی این مؤسسه «تفسیر و معارف قرآن و علوم و معارف حدیث» است. رشتهای که به جرئت میتوان گفت که در مشهد و قم انگشتشمار است.
وی میافزاید: امسال مؤسسه با مجوز رسمی از حوزه علمیه خراسان و به عنوان نخستین مرکز تخصصی حوزه در استان، به دانشآموختگان مدرک سطح سه خواهد داد.
آموزش تخصصی معارف قرآن و حدیث و سپس دادن مدرک، این مجموعه را ویژه میکند؛ چون معمولا در دانشگاهها و مؤسسات رشته «علوم قرآنی» که به طور مستقیم به آیات قرآن نمیپردازد، تدریس میشود. اما در این مؤسسه بیشتر سر فصلها، تفسیر و معارف با رویکرد محتوایی به منبع آن است. در این میان، علوم قرآن نیز به اندازهای که در تفسیر و معارف قرآن به کار میرود، خوانده میشود.
مؤسسه به عنوان نخستین مرکز تخصصی حوزه در استان، به دانشآموختگان مدرک سطح سه خواهد داد
معاون پژوهشی مؤسسه درباره کادر اجرایی مؤسسه، شرایط پذیرش دانشپژوهان و طول دوره تحصیل بیان میکند: رئیس مؤسسه حجتالاسلام محمدحسین مهدوی مهر و مدیر اجرایی حجتالاسلام محمد قادری است.
شرط پذیرش طلبهها در مؤسسه امام سجاد (ع) داشتن مدرک سطح یک حوزه است. اینجا طلبهها طی حداقل چهارسال، سطح ۲ و ۳ را به صورت پیوسته خواهند خواند و مدرک میگیرند.
ضمن اینکه طلبهها میتوانند دروس حوزوی را داخل یا خارج از مؤسسه و البته تحت نظارت مؤسسه، صبحها بخوانند و سپس به مدت ۵ ساعت در بعدازظهر به طور اختصاصی دروس مربوط به تفسیر و معارف قرآن و علوم و معارف حدیث را در این مؤسسه بخوانند.
او میافزاید: ما هماکنون ۲۰ طلبه در حال تحصیل داریم و طی این چند سال سه دوره فارغالتحصیل داشتهایم.
تا کنون نیز چندین جزوه و کتاب، حدود ۶۰ مقاله که بعضی در نشریههای تخصصی چاپ شده و هشت پایاننامه نوشتهایم. بخشی از این مقالهها را به همراه گزارش برنامههای ویژه مؤسسه روی سایت مؤسسه امام سجاد (ع) گذاشتهایم.
دروه عالی سطح چهار تفسیر تربیتی قرآن هدایتی در پایان صحبتهایش موضوع مهمی را که به ویژهبودن این مؤسسه اشاره دارد، میگوید: به جرئت میتوان گفت که اکنون نه در قم و نه در مشهد و شاید نه در ایران دوره عالی اینجا که معادل دکترا و در رشته تفسیر تربیتی قرآن است، وجود ندارد.
وی ادامه میدهد: هماکنون ۶ نفر در این رشته که تفسیر قرآن با نگرش علوم تربیتی است، مشغول به تحصیل هستند.
* این گزارش سه شنبه، ۲۷ فروردین ۹۲ در شماره ۴۹ شهرآرامحله منطقه ۷ چاپ شده است.